گتی ایماژما در اوج ماه هستیم. تعداد فزاینده ای از کشورها و شرکت ها در رقابت برای منابع و تسلط در فضا به سطح ماه چشم دوخته اند. بنابراین، آیا ما برای این دوره جدید اکتشاف ماه آماده هستیم؟
این هفته تصاویری از پرچم چین که روی ماه به اهتزاز درآمده بود به زمین بازتاب یافت. این چهارمین فرود این کشور است – و اولین ماموریتی است که نمونه‌هایی را از سمت دور ماه برمی‌گرداند. در 12 ماه گذشته، هند و ژاپن نیز فضاپیمایی را روی سطح ماه فرود آورده اند. در ماه فوریه، شرکت آمریکایی Intuitive Machines اولین شرکت خصوصی بود که یک فرودگر را روی ماه قرار داد و چیزهای بیشتری در راه است.
در همین حال، ناسا می خواهد انسان ها را به ماه بازگرداند و فضانوردان آرتمیس قرار است در سال 2026 فرود آیند. چین می گوید تا سال 2030 مردم را به ماه می فرستد. و به جای بازدیدهای زودگذر، قصد دارد پایگاه های دائمی بسازد.
اما در دوران تجدید سیاست قدرت های بزرگ، این مسابقه فضایی جدید می تواند شاهد سرریز تنش های روی زمین به سطح ماه باشد.
جاستین هولکامب، زمین شناس دانشگاه کانزاس، هشدار می دهد: “روابط ما با ماه به زودی به طرز چشمگیری تغییر خواهد کرد.” او می گوید که سرعت اکتشافات فضایی اکنون از قوانین ما پیشی گرفته است.
توافقنامه سازمان ملل در سال 1967 بیان می کند که هیچ کشوری نمی تواند ماه را در اختیار بگیرد. در عوض، معاهده فضایی با نام فوق‌العاده می‌گوید که متعلق به همه است و هرگونه اکتشاف باید به نفع همه بشریت و به نفع همه کشورها انجام شود.
اگرچه این بسیار مسالمت آمیز و همکاری به نظر می رسد – و همینطور است – نیروی محرکه پیمان فضای ماورای جو، همکاری نبود، بلکه سیاست جنگ سرد بود.
با افزایش تنش بین ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی پس از جنگ جهانی دوم، این نگرانی وجود داشت که فضا می تواند به میدان نبرد نظامی تبدیل شود، بنابراین بخش مهمی از معاهده این بود که هیچ سلاح هسته ای نمی تواند به فضا ارسال شود. بیش از 100 کشور ثبت نام کرده اند.
اما این عصر جدید فضایی متفاوت از دوره قبلی به نظر می رسد.
گتی ایماژیک تغییر مهم این است که ماموریت‌های امروزی ماه فقط پروژه‌های کشورها نیستند، شرکت‌ها نیز در حال رقابت هستند.
در ژانویه، یک ماموریت تجاری آمریکایی به نام Peregrine اعلام کرد که خاکستر انسان، نمونه‌های DNA و یک نوشیدنی ورزشی مارک را به ماه تحویل می‌دهد. نشت سوخت به این معنی بود که هرگز موفق نشد، اما بحثی را برانگیخت که چگونه ارائه این موجودی التقاطی با اصل پیمان مطابقت دارد که تحقیقات باید به نفع همه بشر باشد.
ما فقط به این دلیل که می توانیم، شروع به ارسال چیزهایی به آنجا کرده ایم. دیگر هیچ قافیه یا دلیلی وجود ندارد. او می‌گوید: «ماه ما در دسترس است و اکنون شروع به سوءاستفاده از آن کرده‌ایم.
اما حتی با رشد شرکت‌های خصوصی قمری، دولت‌های ملی در نهایت بازیگران کلیدی در همه اینها باقی می‌مانند. سعید مستحصار، مدیر مؤسسه سیاست و حقوق فضایی مستقر در لندن، می‌گوید که هر شرکتی برای رفتن به فضا باید از کشوری مجوز بگیرد که توسط معاهدات بین‌المللی محدود می‌شود.
شما هنوز هم می توانید با پیوستن به باشگاه نخبگان فرود روی ماه، اعتبار زیادی کسب کنید. هند و ژاپن پس از ماموریت های موفق خود می توانند ادعا کنند که بازیگران فضایی جهانی هستند.
و کشوری با صنعت فضایی موفق می تواند از طریق ایجاد شغل و نوآوری، رونق بزرگی برای اقتصاد ایجاد کند.
اما مسابقه تا ماه یک جایزه حتی بزرگتر ارائه می دهد: منابع آن.
اگرچه زمین ماه نسبتاً بی ثمر به نظر می رسد، اما حاوی مواد معدنی، از جمله عناصر خاکی کمیاب، فلزاتی مانند آهن و تیتانیوم و هلیوم است که در همه چیز از ابررساناها گرفته تا تجهیزات پزشکی استفاده می شود.
برآوردها از هزینه همه اینها بسیار متفاوت است: از میلیاردها تا کوادریلیون. بنابراین به راحتی می توان فهمید که چرا برخی ماه را مکانی برای کسب درآمد زیاد می دانند. با این حال، توجه به این نکته نیز مهم است که این یک سرمایه گذاری بسیار بلندمدت خواهد بود – و فناوری مورد نیاز برای استخراج و بازگرداندن این منابع قمری هنوز فاصله زیادی دارد.
در سال 1979، یک معاهده بین المللی اعلام کرد که هیچ دولت یا سازمانی نمی تواند ادعای مالکیت منابع آنجا را داشته باشد. اما محبوبیت نداشت – فقط 17 کشور در آن شرکت می کنند، و این شامل کشورهایی نمی شود که به ماه رفته اند، از جمله ایالات متحده.
در واقع، ایالات متحده در سال 2015 قانونی را تصویب کرد که به شهروندان و مشاغل خود اجازه می دهد هر گونه مواد فضایی را استخراج، استفاده و به فروش برسانند.
میشل هانلون به من گفت: «این باعث حیرت شدید جامعه بین‌المللی شد. اما به آرامی دیگران با قوانین ملی مشابه پیروی کردند. از جمله لوکزامبورگ، امارات، ژاپن و هند هستند.
منبعی که ممکن است بیشترین تقاضا را داشته باشد آب است.
“زمانی که اولین سنگ های ماه برگردانده شدند فضانوردان آپولو سارا راسل، استاد علوم سیاره‌ای در موزه تاریخ طبیعی توضیح می‌دهد که وقتی تجزیه و تحلیل شد، تصور می‌شد که کاملاً خشک هستند.
اما حدود 10 سال پیش، نوعی انقلاب رخ داد و ما متوجه شدیم که آنها آثار کوچکی از آب در بلورهای فسفات دارند.
رویترزو در قطب های ماه، او می گوید، حتی بیشتر وجود دارد – ذخایر یخ آب در داخل دهانه های سایه دائمی منجمد شده است.
مهمانان آینده می توانند از آب برای نوشیدن استفاده کنند، می توان از آن برای تولید اکسیژن استفاده کرد، و فضانوردان حتی می توانند از آن برای ساخت سوخت موشک با تقسیم آن به هیدروژن و اکسیژن استفاده کنند و به آنها امکان سفر از ماه به مریخ و فراتر از آن را بدهد.
ایالات متحده اکنون در تلاش است تا مجموعه جدیدی از دستورالعمل های مربوط به اکتشاف و بهره برداری از ماه را ایجاد کند. توافقنامه موسوم به آرتمیس بیان می کند که استخراج و استفاده از منابع در ماه باید با معاهده فضای ماورای جو منطبق باشد، اگرچه می گوید ممکن است برخی قوانین جدید مورد نیاز باشد.
بیش از 40 کشور تاکنون این توافقنامه های غیر الزام آور را امضا کرده اند، اما چین به طور قابل توجهی در لیست غایب است. و برخی استدلال می کنند که قوانین جدید برای اکتشاف ماه نباید توسط یک ملت مشخص شود.
سعید مشتر به من می گوید: «این واقعاً باید از طریق سازمان ملل انجام شود، زیرا همه کشورها را تحت تأثیر قرار می دهد.
اما دسترسی به منابع نیز می تواند باعث درگیری دیگری شود.
اگرچه فضای زیادی روی ماه وجود دارد، اما مناطق نزدیک به دهانه‌های پر از یخ، املاک و مستغلات ماه هستند. پس چه اتفاقی می‌افتد اگر همه مکان یکسانی را برای پایگاه آینده بخواهند؟ و اگر کشوری یکی را تأسیس کرده باشد، چه چیزی مانع از آن می شود که ملت دیگری پایگاه خود را خیلی نزدیک ایجاد کند؟
جیل استوارت، محقق سیاست فضایی و حقوق در مدرسه اقتصاد لندن می گوید: «من فکر می کنم قیاس جالبی با قطب جنوب وجود دارد. ما احتمالاً شاهد ایجاد پایگاه‌های تحقیقاتی در ماه خواهیم بود، درست مانند این قاره».
اما تصمیمات خاص در مورد یک پایگاه ماه جدید، مانند اینکه آیا چند کیلومتر مربع یا چند صد کیلومتر مربع را پوشش می دهد، ممکن است به این بستگی دارد که چه کسی ابتدا به آنجا می رسد.
جیل استوارت می گوید: «قطعاً مزیت حرکت اول وجود خواهد داشت.
بنابراین اگر بتوانید ابتدا به آنجا برسید و کمپ راه اندازی کنید، سپس می توانید اندازه منطقه محرومیت خود را تعیین کنید. این بدان معنا نیست که شما مالک آن زمین هستید، اما می توانید در آن فضا بنشینید.»
در حال حاضر، اولین شهرک نشینان احتمالا ایالات متحده یا چین خواهند بود، که سطح جدیدی از رقابت را به روابط تیره‌آمیز وارد می‌کند. و آنها احتمالاً استاندارد را تعیین می کنند – قوانین تعیین شده توسط هر کسی که اول به آنجا برسد ممکن است قوانینی باشد که در آزمون زمان مقاومت می کند.
اگر همه اینها کمی دور از ذهن به نظر می رسد، برخی از کارشناسان فضایی که من با آنها صحبت کرده ام فکر می کنند که بعید است شاهد معاهده فضایی بین المللی بزرگ دیگری باشیم. بایدها و نبایدهای اکتشاف ماه را به احتمال زیاد می توان از طریق یادداشت تفاهم یا کدهای رفتاری جدید روشن کرد.
خیلی چیزها در خطر است. ماه همراه همیشگی ماست در حالی که ما شاهد هضم شدن و افت آن در مراحل مختلف آن در حالی که به شدت در آسمان می درخشد هستیم.
اما با شروع این مسابقه فضایی جدید، باید به این فکر کنیم که چه نوع مکانی می‌خواهیم آن را ببینیم – و اینکه آیا خطر تبدیل شدن به مکانی که رقابت‌های بسیار زمینی در آن رخ می‌دهد یا خیر.
بی بی سی در عمق وب سایت و برنامه جدید خانه برای بهترین تجزیه و تحلیل و تخصص از بهترین روزنامه نگاران ما است. تحت یک نام تجاری متمایز جدید، ما دیدگاه‌های تازه‌ای را برای شما به ارمغان می‌آوریم که مفروضات و گزارش‌های عمیق در مورد بزرگترین مسائل را به چالش می‌کشد تا به شما کمک کند دنیای پیچیده را درک کنید. و ما محتوای فکر برانگیز را از BBC Sounds و iPlayer نیز به نمایش خواهیم گذاشت. ما از کوچک شروع می کنیم، اما بزرگ فکر می کنیم، و می خواهیم بدانیم شما چه فکر می کنید – می توانید با کلیک روی دکمه زیر، بازخورد خود را برای ما ارسال کنید.